Keizersnede. (sectio)

Bij een keizersnede wordt de baby met een
operatie via de buikwand geboren. De keizersnede wordt ook wel sectio genoemd.

Geplande keizersnede

Er kan tijdens de zwangerschap een reden zijn om je te verwijzen naar de verloskundige zorgverleners in het ziekenhuis. Er zijn verschillende medische redenen voor een keizersnede. Het kan zijn dat de gynaecoloog of arts op een bepaald moment, in overleg met jou, besluit dat een bevalling per keizersnede veiliger is voor jou of je baby, dan een vaginale bevalling. Dan wordt een keizersnede gepland.

Ongeplande keizersnede

Soms blijkt tijdens de bevalling dat een natuurlijke bevalling niet (verder) mogelijk is. Bijvoorbeeld wanneer de baby in nood lijkt of als een vaginale bevalling niet lijkt te lukken. Dan wordt overgegaan tot een keizersnede. Soms is er genoeg tijd om alles rustig te vertellen en je voor te bereiden op de operatie. Als er geen haast is plant de gynaecoloog samen met jou en het operatieteam wanneer de keizersnede gaat
gebeuren. In een spoedsituatie kan het ook ineens heel snel gaan.

Risico’s keizersnede

De keizersnede is een zware buikoperatie en aan elke operatie zitten risico’s. De meest voorkomende problemen tijdens een keizersnede zijn:

• Een bloeding of schade aan bijvoorbeeld de blaas of darmen.
• Na de keizersnede is er een kans op een infectie (van de wond of een
  blaasontsteking).
• Trombose (stolsel in de bloedbaan)
• Bloedarmoede.
• Darmen die niet op gang komen.

Door de keizersnede ontstaat een litteken in de baarmoeder. Er is een kleine kans dat dit litteken gaat scheuren bij een volgende bevalling. Ook is er een kleine kans dat tijdens een volgende zwangerschap de moederkoek ingroeit in het litteken van de keizersnede. Daarom is het advies alle volgende bevallingen na een keizersnede in het ziekenhuis onder leiding van de gynaecoloog, arts of klinisch verloskundige te laten plaatsvinden.

Voor de operatie

Als de keizersnede gepland is, ben je in de zwangerschap meestal al een keer langs geweest bij de anesthesist. Deze specialist op het gebied van pijnstilling wil weten hoe het is met je gezondheid en bespreekt de ruggenprik en/of narcose met je. Op de dag van de operatie moet je nuchter zijn, je krijgt vooraf te horen vanaf wanneer je niet meer mag eten of drinken. Als voorbereiding op de operatie krijg je een operatiejasje aan. Er wordt een infuus geprikt en om je blaas leeg te houden krijg je een blaaskatheter. Bij een niet geplande keizersnede gebeuren al deze voorbereidingen in hele korte tijd.

De operatie

Net voor de operatie krijg je meestal een ruggenprik. Hierbij worden alleen je buik en onderlijf verdoofd en maak je de geboorte van de baby dus bewust mee. Een ruggenprik is minder risicovol voor jou en de baby dan een narcose. Als een ruggenprik niet lukt of als er zoveel spoed is dat een ruggenprik te veel tijd kost, kan gekozen worden voor narcose.

De gynaecoloog maakt een snede net boven het schaambeen. Je voelt geen pijn, maar wel druk op je buik als de baby wordt geboren. Het deel van de operatie tot de baby geboren wordt is kort: na ongeveer vijf tot tien minuten is de baby er al. Het hechten duurt langer: alle lagen die geopend zijn moeten weer laag voor laag gesloten worden. In totaal duurt de operatie ongeveer 45 minuten. De wond wordt meestal gehecht met oplosbare hechtingen.

Vrouwvriendelijke keizersnede

Tijdens de vriendelijke keizersnede wordt de sfeer in de operatiekamer aangepast. Het is warmer, het licht is zachter en er kan muziek worden gedraaid. Je ziet je baby geboren worden. Na een korte check up wordt je kindje bij je gelegd. Het blijkt dat moeders hierdoor minder stress en minder pijn hebben bij het hechten. Daarnaast hebben ze een betere start van de borstvoeding en het is beter voor de band tussen moeder en kind. De vrouwvriendelijke keizersnede is nog niet in elk ziekenhuis mogelijk. Je verloskundige kan meer vertellen over de mogelijkheden in jouw regio.

Je baby

Bij een keizersnede is een kinderarts aanwezig op de operatiekamer. De baby wordt na de geboorte nagekeken en mag als alles goed gaat bij jou liggen. Vaak gebeurt dit op de operatiekamer, maar de controle door de kinderarts kan ook in een aparte ruimte zijn. In sommige ziekenhuizen blijft de baby hierna bij jou tot jullie samen naar de kraamafdeling gaan. Er zijn ook ziekenhuizen waar de baby alvast naar de kraamafdeling gaat terwijl jij wordt gehecht en gecontroleerd na de operatie. Een geplande keizersnede gebeurt meestal vanaf 39 weken. Dit heeft te maken met de rijping van de longen van de baby. Een vaginale bevalling ondersteunt de longrijping van de baby, bij een geplande keizersnede wordt minder vocht uit de longen van de baby geperst. Als je kindje moeite heeft met het op gang komen na de operatie kan een opname op de afdeling neonatologie nodig zijn. Soms is er wel een reden om de operatie eerder dan 39 weken te doen. Dit zal de gynaecoloog met je bespreken.

Na de operatie

De eerste dagen kun je je slap en duizelig voelen bij het opstaan, dit wordt meestal steeds minder. Na één of twee dagen beginnen je darmen weer te werken. Je buik kan opgezet zijn en het gerommel van je darmen kan pijn geven. Bewegen is belangrijk, ook om de darmen weer op gang te laten komen. De verpleegkundige of kraamverzorgende in het ziekenhuis helpt je hierom vaak binnen 24 uur om uit bed te komen. Meestal gaan jij en de baby twee dagen na de operatie weer naar huis. Daar krijg je nog de resterende kraamzorg. Als je baby nog niet naar huis mag, kun je ook in het ziekenhuis blijven. In dat geval kan je met je kraamzorg instantie overleggen hoeveel uren zorg je dan nog kan krijgen, dit hangt ook af van je zorgverzekering. Als je baby nog niet naar huis mag, kun je ook in het ziekenhuis blijven. In dat geval kan je met je kraamzorg instantie overleggen hoeveel kraamzorg je dan nog kan krijgen, dit hangt ook af van je zorgverzekering.

Thuis na een keizersnede

Omdat de keizersnede een grote buikoperatie is, heb je tijd nodig om hiervan te herstellen. Zeker als tijdens de bevalling besloten is dat er toch een keizersnede nodig was, heeft je lichaam tijd nodig. Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht na een keizersnede.

Bij de operatie is een blaaskatheter gegeven, maar nadat deze weggehaald is (meestal na 24 uur), kun je weer gewoon plassen zoals voorheen. Als je pijn bij het plassen hebt, laat dan je urine controleren op blaasontsteking, door de katheter heb je een grotere kans hierop. Als je darmen weer goed op gang komen na de operatie is je ontlastingspatroon weer zoals voorheen. Persen voor ontlasting kan geen kwaad voor je wond.

Voor iedere vrouw is de beleving van een keizersnede anders. Je kunt blij zijn met het besluit tot een keizersnede, maar het kan ook dat je teleurgesteld bent of het gevoel hebt dat je hebt gefaald. Als de keizersnede niet gepland was of bij een spoedsituatie, kan de gedachte aan je bevalling spanning of emoties oproepen. Ook een geplande keizersnede kan anders verlopen dan je had verwacht of gehoopt. Bespreek je gevoelens met de mensen in je omgeving en als je hier behoefte aan hebt ook met je verloskundige. Het kan helpen om vragen over het verloop van de bevalling of de operatie op te schrijven, zodat je ze niet vergeet te stellen bij de nacontrole.

Adviezen

In de eerste dagen en weken kun je geleidelijk weer meer doen. Probeer in de eerste weken niet zwaar te tillen. Je mag je baby natuurlijk vasthouden en dragen, maar laat bijvoorbeeld de Maxi-Cosi mét baby over aan een ander. In huis kun je afhankelijk hoe je je voelt meer rondlopen en traplopen. Als het tegenvalt en je krijgt last van je wond, probeer dan toch nog wat rustiger aan te doen. Vraag hulp bij de verzorging van jouw baby in de eerste week.

Tips

• Doe geen huishoudelijk werk in de eerste 2 weken.
• Doe geen zwaar huishoudelijk werk in de eerste 6 weken.
• Ga nog niet sporten in de eerste 6 weken.
• Rij geen auto zolang je je nog niet goed kunt concentreren of nog pijn hebt bij bewegen.